25 kwietnia 2024
Niezależnie czy spadkodawca zapisał nam majątek w testamencie, czy przysługuje nam on na zasadach dziedziczenia ustawowego - mamy prawo do odrzucenia spadku. Procedurę tę stosuje się wówczas, gdy nie mamy pewności czy spadkodawca nie pozostawił po sobie długów na tyle dużych, że przyjęcie spadku może okazać się nieopłacalne. Polskie prawodawstwo w dostatecznie dobry sposób zabezpiecza interesy spadkobierców. Należy jednak pamiętać, że odrzucenie spadku jest prawem, a nie obowiązkiem. Jeśli pozostaniemy bierni wobec spadku, po upływie 6 miesięcy przyjmujemy go z zachowaniem zasady dobrodziejstwa inwentarza.
Odrzucić spadek można przed sądem lub za sprawą oświadczenia notarialnego. Niezależnie od wybranej opcji nie wiąże się on z dużymi kosztami. Droga sądowa jest tańsza, lecz dłuższa. Jeśli podejmiemy działania sądowe zbyt późno, sąd może wyznaczyć termin rozprawy po okresie ustawowych 6 miesięcy na odrzucenie spadku. Droga notarialna jest zatem szybsza i bezpieczniejsza, choć może generować niewielkie koszty - zwykle poniżej 100 złotych. Należy pamiętać, że w przypadku odrzucenia spadku musimy również zadbać o podobne oświadczenia dla naszych dzieci i wnuków.
Podstawą różnicą między odrzuceniem spadku a zrzeczeniem się dziedziczenia jest fakt, że tę pierwszą czynność wykonujemy dopiero po śmierci spadkodawcy i jest to decyzja nieodwołalna. W przypadku zrzeczenia się dziedziczenia jest to obustronna umowa podpisywana w formie aktu notarialnego podpisywana za życia spadkodawcy i jeśli strony mają życzenie, można taką umowę cofnąć. Warto pamiętać również, że w przypadku odrzucenia spadku, prawo do dziedziczenia przejmują zstępni. Jeśli zmarły pozostawił po sobie długi również nasze dzieci i wnuki muszą zrzec się spadku. Jeśli jednak podpiszemy umowę o zrzeczenie się dziedziczenia, do spadku przestają być uprawnieni także nasi zstępni - chyba że sama umowa stanowi inaczej.
Oświadczenie o przyjęciu lub odrzuceniu spadku należy złożyć w ciągu pół roku od dnia, gdy spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania - w przypadku spadkobierców ustawowych jest to zwykle dzień uzyskania wiadomości o śmierci spadkodawcy. Jeśli nie odrzucimy spadku, musimy liczyć się z tym, że przyjmiemy spadek z dobrodziejstwem inwentarza, tj. wartość długów nie może przekraczać wartości pozostawionego majątku. Spadku możemy zrzec się na drodze sądowej lub u notariusza. Zdecydowanie szybszą i bezpieczniejszą opcją jest to drugie rozwiązanie. Jedyne koszty, jakie musimy w takim wypadku ponieść to taksa notarialna w wysokości 61,50 zł brutto oraz ewentualne koszty wypisów aktu notarialnego.
