Dokładniejsze kontrole za unijne pieniądze

Zdaniem kontroli przeprowadzonej przez Prezesa Urzędu Zamówień Publicznych najwięcej naruszeń wykazują zamówienia nieprzekraczające progów unijnych. Mnóstwo nieścisłości i bezpodstawnych działań – kontrola obnaża oszustwa i uchybienia. Pieniądze Unijne mają być coraz lepiej wydawane, ustawa o Prawie zamówień publicznych musi być przestrzegana w całości. Inaczej zapanuje bezprawie.

RAPORT URZĘDU ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

• 181 kontroli uprzednich obligatoryjnych;

• 38 kontroli doraźnych zamówień;

Razem: 219 kontroli przeprowadzonych przez UZP w 2014 roku.

Prezes Urzędu Zamówień Publicznych w 2014 roku przeprowadził 219 kontroli zamówień współfinansowanych ze środków unijnych o wspólnej wartości 32 miliardy złotych. Kontrole obligatoryjne, które były najliczniejsze, objęły przede wszystkim inwestycje kolejowe, drogowe, wodociągowo-kanalizacyjne, budowy baz danych, dostawy aparatury naukowo-badawczej dla Uniwersytetów, dostawy tramwajów i budowy sieci szerokopasmowych. Szeroko pojęta infrastruktura i środowisko zostały dofinansowane na 31 miliardów złotych. 38 kontroli doraźnych zamówień dotyczyło zamówień o wartości nie przekraczającej progów unijnych. Są to przede wszystkim zamówienia na roboty budowlane w zakresie modernizacji przestrzeni publicznej oraz rozbudowy lub przebudowy infrastruktury publicznej. Łączna wartość tych zamówień wynosi 556 milionów złotych.

Wyniki kontroli:

• Podczas 70% kontroli (153) nie stwierdzono naruszeń ustawy – zdecydowana większość z tych zamówień była największymi zamówieniami na największe kwoty.

• Podczas 30% kontroli (66) stwierdzono naruszenia ustawy, w tym 10% wykazały naruszenia niemające wpływu na wynik postępowania, a w 20% wręcz przeciwnie.

• Największe zamówienia w 82% przypadków nie stwierdzono naruszeń ustawy, w 10% stwierdzono naruszenia formalne, a w 8% poważne naruszenia mające wpływ na wynik postępowania.

• 76,5% kontroli zamówień o wartości nieprzekraczającej progów unijnych zakończyło się z wynikiem negatywnych, stwierdzając najpoważniejsze naruszenia ustawy. W 13% takich zamówień nie stwierdzono naruszeń.

NAJCZĘSTSZE NARUSZENIA PRZEPISÓW USTAWY PRAWO ZAMÓWIEŃ PUBLICZNYCH

• Wybór oferty wykluczonego lub odrzuconego wykonawcy;

• Dzielenie zamówienia na części, by ominąć przepisy dla zamówień o dużych wartościach;

• Bezprawne odstąpienie od stosowania przepisów ustawy;

• Zastosowania zabronionego trybu zamówień z wolnej ręki;

• Odrzucenie najkorzystniejszej oferty lub wykluczenie składającego ją wykonawcy;

• Opis przedmiotu zamówienia narusza zasady uczciwej konkurencji;

• Wadliwa treść ogłoszenia o zamówieniu szczególnie w zakresie wymaganych dokumentów od wykonawców;

• Bezpodstawne ograniczenie możliwości korzystania z podwykonawstwa;

CZY SIĘ SPODZIEWAĆ KONTROLI?

Projekty współfinansowane z pieniędzy Unii Europejskiej są pod surowym nadzorem Urzędu Zamówień Publicznych, który dba o prawidłowy przebieg projektu i wyłapuje błędy lub oszustwa. Największe inwestycje, które według raportu najlepiej sobie radzą z kontrolami i wdrażaniem przepisów w życie, są objęte z obligatoryjną kontrolą UZP. Ta kontrola jest narzucana przy zamówieniach osiągających 20 milionów euro w przypadku robót budowlanych oraz 10 milionów euro w przypadku dostaw i usług. Podstawa prawna do tego typu działań to: art. 169 ustawy Prawo zamówień publicznych z 29 stycznia 2004 r. (t.j. Dz.U. z 2013 r. poz. 907 ze zm.; dalej: p.z.p.). W takich przypadkach zaledwie 8% zamówień znacznie narusza przepisy.

Zamówienia, które nie osiągają takiego pułapu wartości znacznie zaniżają statystyki. Są to projekty sprawdzane na wniosek wykonawców lub instytucji zarządzającymi funduszami lub też z urzędu. Zanim kontrola dojdzie do skutku, przeprowadza się postępowanie wyjaśniające i weryfikujące jej zasadność. Te kontrole dzielą się na uprzednie, czyli przeprowadzane przed zawarciem umowy oraz doraźne, przeprowadzane nawet po realizacji projektu.